ความทรงจำ พระนิพนธ์ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ที่ทรงค้างไว้ ๕ ตอน***สินค้าหมด***

ความทรงจำ

ครั้งหนึ่งพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวง ได้มีพระราชดำรัสแก่เสด็จพ่อว่า "ถ้าอากรมทรงเขียน Memoirs ก็จะน่าอ่าน

เป็นอันมาก เพราะได้ทอดพระเนตรเห็นมาในรัชกาลที่ ๔" เสด็จพ่อกราบทูลตอบแต่ว่า "จะลองดู" ครั้นเสด็จไปอยู่ในเมืองปีนัง

แล้วก็ได้ทรงตั้งต้นเขียนเรื่อง ความทรงจำ ตอนที่ ๑ ตั้งแต่ประสูติจนถึงพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคต 

ตอนที่ ๒ พระราชประวัติของสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อก่อนเสด็จขึ้นเสวยราชย์ ตอนที่ ๓ เรื่องเปลี่ยนรัชกาล ตอนที่ ๔

เริ่มรัชกาลที่ ๕ ตอนที่ ๕ เรื่องเสด็จพระราชดำเนินไปต่างประเทศครั้งแรก จนถึงเสด็จพ่อทรงผนวชเป็นสามเณรอยู่ในวัดบวร

นิเวศน์ แล้วลาผนวชออกไปอยู่วังครั้งแรกกับคุณย่า พอจบตอนที่ ๕ แล้วก็ตรัสแก่ฉันวฝ่า "พ่อเห็นจะเขียนต่อไปไม่ได้เสียแล้ว

เพราะรู้สึกว่าเหมือนลอกหนังกำพร้าของตัวเอง" ฉันทูลวิงวอนว่าเสียดายเพราะสนุกและขอประทานให้ทรงนึกว่าเขียนเรื่องของ

คนอื่นไม่ได้หรือ ท่านทรงนิ่งอยู่สองสามวัน แล้วก็ตรัสบอกอีกว่า "ไม่ได้แน่ เพราะผลบางอย่างต้องเล่าถึงเหตุ และเหตุนั้นต้อง

พาดพิงไปถึงเรื่องของผู้อื่นด้วย พ่อจึงไม่สมัครใจจะเขียน" แล้วก็ประทานเรื่องที่ทรงค้างให้เก็บไว้เพียง ๕ ตอน

                                                                                                                               หม่อมเจ้าหญิงพูนพิศมัย ดิศกุล